ZEYTİN YETİŞTİRİLEN BÖLGELERDE, MADEN KANUNU YÖNETMELİĞİNE EK YAPILARAK MADENCİLİK YAPILMASINA İZİN VERİLMESİ 3573 SAYILI KANUNA AYKIRIDIR.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, bugün( 01.03.2022), Maden Kanunu ile ilgili olarak, 21/9/2017 tarihli ve 30187 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Maden Yönetmeliğinin 115 inci maddesine bir fıkra ekleyerek, zeytinlik alanlarda madencilik yapılabileceğini ve usullerini belirtmiştir.
Maden Yönetmeliğinin 115. maddesine ek fıkranın eklenmesi iki sebeple hukuk dışıdır. Bunlardan ilki “Yönetmelik” tanımıyla ilgilidir. Hiçbir yönetmelik maddesi, Maden Kanunu’nda bulunmayan bir konuda yorumda bulunamaz. Yönetmelik, Kanunda bulunan bir maddenin nasıl uygulanacağıyla ilgili bilgiler içermelidir. Maden Kanununda, Zeytin arazileri ile ilgili bir hüküm konulmadığından, Yönetmelik içine zeytinlik araziler ile ilgili ek fıkra konulamaz.
İkinci ve belki de daha önemli husus; Maden Yönetmeliğine konulan bu ek fıkra, 3573 Kanun Numarasıyla belirtilen Kanuna aykırıdır (Kabul Tarihi : 26/1/1939 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih : 7/2/1939 Sayı : 4126 Yayımlandığı Düstur : Tertip : 3 Cilt : 20 Sayfa : 174.)
Bu maddenin yenilenmiş hali aynen şu şekildedir “ Madde 20 – (Değişik: 28/2/1995-4086/5 md.) Zeytinlik sahaları içinde ve bu sahalara en az 3 kilometre mesafede zeytinyağı fabrikası hariç zeytinliklerin vegatatif ve generatif gelişmesine mani olacak kimyevi atık bırakan, toz ve duman çıkaran tesis yapılamaz ve işletilemez. Bu alanlarda yapılacak zeytinyağı fabrikaları ile küçük ölçekli tarımsal sanayi işletmeleri yapımı ve işletilmesi Tarım ve Köyişleri Bakanlığının iznine bağlıdır.)
Bu yönetmelik maddesi gittikçe azalan tarım arazilerimize zeytinlik alanları da katarak Zeytinciliğin yok olmasına sebep olacak bir maddedir.
Kanunun çıkartılmasını teşvik edenlerin birçoğu bölgede az da olsa bulunan altın madenciliğini hedeflemiştir. Bu madenler de maalesef zeytinlik alanlar ile örtüşmektedir. Şu ana kadar yapılan altın madenciliğimizin, siyanür probleminin sade vatandaşta oluşturduğu tepki de bilinmektedir. Bölgede ruhsatları ellerinde bulunduran ve altın madenciliği yaptığını ifade eden şirketlerin ülkemiz ekonomisine önemli hiçbir katkısının olmadığı da Çanakkale, Aydın ve Kütahya örnekleriyle bilinmektedir.
Hiçbir yönetmelik maddesi Kanun üzerinde olamayacağından bugün ETKB’ca eklenen 4. Fıkra yok hükmündedir. Bu sebeple, Vatandaşlarımız arasında huzursuzluğa yol açmadan bu Yönetmelik maddesinin iptal edilmesi gerekmektedir.
Prof. Dr. Doğan AYDAL
Genel Başkan Yardımcısı | AR-GE Başkanı
Şekil: R.Saygılı tarafından yapılan Türkiye sofralık Zeytin Üretim Haritası
Türkiye’de altın zuhur ve madenlerinin bulunduğu bölgeler.