ABD’nin, Rusya-Ukrayna savaşında açıktan Ukrayna’ya verdiği destekten sonra Ermenistan ile ortak askeri tatbikat başlatmasının Trans Kafkasya güç dengesindeki olası etkileri dikkate alındığında asla sıradan bir gelişme olmadığı ortaya çıkar.
Ermenistan, Rusya Federasyonu’nun başını çektiği savunma ittifakı olan Kollektif Güvenlik Anlaşması Örgütü’nün altı üyesinden biri olmasına rağmen, söz konusu üye ülkelerle tatbikat yapmaktan kaçınırken, ABD güçleriyle "Eagle Partner 2023" ortak tatbikatını başlatması ileriye yönelik bazı bölge ülkelerinin manevra alanlarını daraltmayı amaçlayan stratejik bir hamle niteliğindedir.
NATO’nun 2024 baharında gerçekleştirmeyi planladığı ve Soğuk Savaş’tan bu yana en önemli tatbikat niteliği taşıyan “Dirençli Koruyucu” tatbikatından önce bu tatbikatın gerçekleştirilmesi ABD’nin Güney Kafkasya politikasının tezahürünün yeni bir göstergesi niteliğini taşımaktadır.
Nitekim, Güney Kafkasya'da son dönemde Ermenistan ve Azerbaycan arasında yeniden ortaya çıkan gerilim politikaları, “Zangezur Koridoru” üzerinden Türkiye, Azerbaycan ve İran’ın karşı karşıya getirilmeye çalışılması gibi büyük ölçüde İsrail ve ABD’nin bölgeyi istikrarsızlaştırmaya yönelik perde gerisi hamlesinin bir sonucudur.
Özellikle “Zangezur Koridoru” üzerinden Azerbaycan ve İran’ı karşı karşıya getirmeye ve istikrarsızlaştırmaya yönelik yeni konjonktürel hamlelerin ana ekseninde Türkiye ve İran’ın yer aldığını dikkatlerden kaçırmamamız gerekir.
Türkiye, Azerbaycan ve İran’ın “Zangezur Koridoru” konusunda hiçbir yabancı müdahale olmaksızın doğrudan diyalog yoluyla çözüm yolunda güçlü irade ortaya koyarak kalıcı bir sonuca ulaşmaları mümkündür.
Yeniden Refah Partisi olarak, Türkiye, Azerbaycan ile İran arasındaki ilişkilerin karşılıklı saygı temeline bağlı olarak, barış ve kardeşlik içerisinde birbirlerinin toprak bütünlüğü, sınır güvenliği ve egemenlik haklarının korunmasıyla mümkün olduğunu ifade etmek isteriz.
Farklı din, mezhep ve etnik unsurları bir arada tutan coğrafyamızın kırılgan yapısının daha sağlam bir zemine oturtulabilmesi hiç şüphesiz ikircikli politikalar yerine, bölgesel dengelerin korunmasıyla mümkündür.
Bu konuda Türkiye, İran ve Azerbaycan arasında vuku bulan palyatif ve günü kurtarmaya yönelik politikaların hiçbir sonuç vermeyeceği gayet aşikardır. Bu nedenle güçlü politik hamlelerin atılması ve bölgesel iş birliğinin geliştirilmesi yönünde önemli adımların atılması her zamankinden daha büyük önem arz etmektedir.
ABD’nin hegemonyacı anlayış ile İran üzerinde oluşturduğu izolasyonist yaklaşımlı ağır ekonomik ambargo sonucu milyonlarca kişi yıllarca yaptırımlardan olumsuz etkilenirken,
Ortaya çıkan baskıcı yöntemler karşısında adeta sessizliği yeğleyen ve hiçbir tepki ortaya koyamayan güç odakları ne yazık ki, ikircikli politikalarla Türkiye ile İran’ı karşı karşıya getirerek asıl amaçlarına ulaşmaya çalışmaktadırlar.
Bu konjonktürde, özellikle Rusya-Ukrayna savaşında denge unsuru olan ve yapıcı politikalar uygulayan hükümetin, Doğu Akdeniz, Ortadoğu ve Güney Kafkasya’da cereyan eden gelişmeleri de dikkate alarak ABD’nin, İran politikasında bizlere dolaylı olarak dayatmaya çalıştığı çözümsüzlük politikalarının Türkiye’yi yeniden yalnızlaştırmaya ve istikrarsızlaştırmaya yönelik olduğunu açıkça ifade etmek isteriz.
Biden yönetimi ABD’de seçimlerin yaklaştığı bir dönemde, Ermeni lobisinin gücünü arkasına alabilmek amacıyla Ermenistan ile başlattığı "Eagle Partner 2023" ortak tatbikat ile bölgemizdeki istikrarı, barışı ve güvenliği ortadan kaldırmayı amaçlarken, özellikle Türkiye, İran ve Azerbaycan’a barış ve kardeşlik konusunda büyük görevler düştüğünü ifade etmek isteriz.
ABD’nin, “Arap Baharı” benzeri “Kafkas Baharı” tehlikesi karşısında özellikle Türkiye, İran ve Azerbaycan’ın çözüm inisiyatifi alması ve başta “Zangezur Koridoru” başta olmak üzere, sorunlu konularda üçlü çözüm yolları ortaya koymaları kaçınılmazdır.
Doğan BEKİN
Yeniden Refah Partisi
İstanbul Milletvekili
Avrupa Birliği Uyum Komisyonu Üyesi