HÜKÜMET, GÜNEŞ ENERJİSİ ÜRETEN KURUMLARIN DEVLETE SATTIĞI ENERJİ MİKTARINA …EDAŞ’LAR ADINA BEDELSİZ EL KOYDU!
Malum olduğu üzere, 12.05.2019 tarihinde yayımlanan revize Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği’nde aylık mahsuplaşmanın yürürlüğe girmesi ile birlikte Güneş Enerjisi Sistemi(GES), tüketimi fazla olan tesislerde, elektrik maliyetlerinin artması ile birlikte tercih edilen bir sistem haline gelmişti. Bu tarihten sonra Güneş Enerjisinden elektrik üretim sistemleri etkin bir yöntem olarak tesislerde kurulmaya ve kullanılmaya yoğun bir şekilde başlanmıştı. Buna ek olarak, 09.05.2021 tarihi ile beraber tekrardan uygun arazilere tüketim ihtiyacını karşılamak amacı ile yönetmeliğin 5.madde 1. Fıkra h bendi kapsamında GES sistemi kurulma izninin önünü açılıştır.
Ayrıca, Sayın Cumhurbaşkanımızın 2022 yılının başlarında GES yatırımını teşvik edici söylemleri sonrasında, Yatırım Teşvik ve GES Gelir Vergisi Muafiyetleri Devletimiz tarafından çıkartılmış, Yatırımcılar bu hususlar doğrultusunda heyecan ile yatırımlarını başlatmışlardı.
Piyasada oluşan yoğun talep ile birlikte sektörün bileşenleri olan Panel, İnverter, Kablo, Konstrüksiyon, Pano, Otomasyon, Projelendirme ve Uygulayıcı firmaların istihdam ve iş gücü kapasiteleri doğru orantılı olarak artmıştır. 12.05.2019 tarihinde yayınlanan Yönetmelikten bugüne kadar yaklaşık 11 bin adet çağrı mektubu alınmış, devreye girmiş ve yeni yapılacak tesisler ile toplam kurulu güç yaklaşık 6- 7000 MW seviyelerine ulaşmıştı.
Üretilen elektriğin 10 yıl süre ile satın alınacaktı!
10.05.2019 tarih ve 30770 sayılı Resmi Gazete ’de yayınlanan 1044 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı’nda; üretilen ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi için EPDK tarafından ilan edilen kendi abone grubuna ait perakende tek zamanlı aktif enerji bedeli, tesisin işletmeye giriş tarihinden itibaren 10 yıl süre ile uygulanacağı belirtilmişti.
Özetle, 12.05.2019 tarihinden bugüne kadar (bugün dahil) Çağrı Mektubu almaya hak kazanan tüm yatırımcılar, çağrı mektubu tarihindeki yönetmelik maddelerine tabi olması gerektiği aşikardır.
Hükümet yeni bir kararname ile Devlete satılan elektriği bedava almaya karar verdi
11.08.2022 tarihinde yayınlanan 31920 sayılı Resmi gazetede açıkça belirtildiği gibi, yeni yönetmelikle beraber, 12.05.2019 tarihinde yayımlanan revize Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği tarihinden itibaren hak kazanmış santrallerimiz de dâhil olmak üzere tüketim fazlası ürettikleri enerjilerini şebekeye bedava vermek zorunda kalacaklardır.
EPDK kurulunun 11098 numaralı 5. Maddesine göre “bu kurul kararı uyarınca hesaplanan tüketim miktarı esas alınarak belirlenen satışa konu edilebilecek ihtiyaç fazla enerjinin üzerinde üretilerek şebekeye verilen enerjinin görevli tedarik şirketi tarafından üretilerek sisteme verilmiş olarak kabul edilmesine ve bu enerji ile ilgili olarak piyasa işletmecisi ve görevli tedarik şirketi tarafından herhangi bir ödeme yapılmayarak bu kapsamda sisteme verilen enerjinin Yekdem’e bedelsiz katkı olarak dikkate alınmasına karar verilmiştir.” denilmektedir.
Bu kararın özeti şudur; Yatırımcının yaptığı GES ne kadar enerji üretirse üretsin, kendi ihtiyacından fazlasını Devlete bedava verecek demektir. Bunu aşağıdaki basit tablo çok net olarak anlatmaktadır.
Bu karar, Güneş Enerjisinden Elektrik Üretim Sistemlerine “yatırım yapmayın” demektir.
Bu karar, sermaye sahiplerine, yatırımcılara, bizzat bu işe yatırım yapmayın ve kendi enerjinizi üretmeyin, yenilenebilir kaynaklarından uzak durun demektir. Her yıl cari açığımızın %60’ını oluşturan enerji ile ilgili çözüm olan yenilenebilir kaynakları bu yönetmelikle boğulmuş ve yatırım yapılabilir olmaktan çıkmıştır.
Bu karar,aynı zamanda, KARBON EMİSYONU’nu azaltma(!), “ihracatta rekabet etme”, gelecek yıllarda da yurt dışından döviz ile “KARBON SERTİFİKASI ithal et”, anlamını da taşımaktadır
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun( EPDK) aldığı kararların 6. Maddesinde “ 6) 5 inci madde uyarınca YEKDEM’e bedelsiz katkı olarak dikkate alınan enerji miktarı için oluşacak sistem kullanım bedelinin ilgili şebeke işletmecileri tarafından EPİAŞ’a bildirilmesine ve görevli tedarik şirketi aracılığıyla ilgili şebeke işletmecisine ödenmesine ve YEKDEM’e bedelsiz katkı olarak dikkate alınan enerji için lisanssız üretim tesisi sahibi kişilere herhangi bir fatura tebliğ edilmemesine,….karar verilmiştir” denmektedir. Bunun bir diğer anlamı; son KELİMELERİ “..EDAŞ” ile biten ve vatandaş tarafından “Beşli..” olarak tanınan firmaların sahip olduğu Enerji Şirketlerinin kazancının artması sağlanmış, ithal doğalgaz ve kömür lobilerinin ekstra kazancı garanti altına alınmıştır. Bu karardan acilen dönülmesi gerekmektedir. Zira geriye dönük olarak yapılan bu uygulama kararı, yatırımcı firmaların hakkının açıkça gaspıdır. Karar iptal edilmediği takdirde, Güneş Enerjisine yatırım yapmaya niyetli yüzlerce firma yatırım yapmayacak, mevcut firmalarda da işçi çıkartmalar başlayacaktır. Bu karar mahkemelerden tarafından mutlaka iptal edilecek ancak kaybeden, yatırımcısının güvenini kaybeden Türkiye olacaktır.11.08.2022
Prof. Dr. Doğan AYDAL
Genel Başkan Yardımcısı | Ar-Ge Başkanı