GENEL BAŞKAN YARDIMCIMIZ PROF. DR. DOĞAN AYDAL'IN AÇIKLAMASI

BUĞDAY İTHALATIMIZ VE MAMÜL MADDE( UN, BULGUR, MAKARNA, İRMİK, NİŞASTA, GLUTEN, KEPEK VS) İHRACATIMIZ ARASINDAKİ İNANILMAZ FARK!

Ülkemizde ekili alanların, 9 milyon dönümü buğday ekim arazisi olmak üzere, 35 milyon dönüm azaldığı, 2019 yılındaki buğday üretiminde bile, 2015 yılındaki üretimine oranla, 3,5 milyon ton azalma olduğu bilinmektedir.  AKP Hükümetinin iktidarları süresince ithal ettiği buğday miktarının 63,2 milyon ton olduğu da bilinmektedir. Ortalama buğday fiyatları esas alındığında ödenen miktar ise 16,5 milyar dolardır. Bu ödemelerde,  Dünya ortalama buğday fiyatları esas alındığında 3,5 Milyar dolar fazla ödeme yapıldığı da daha önce de ifade edilmişti.

AKP Hükümetinin iddiası ise; bu alınan buğdaylardan un, bulgur, makarna, irmik, glüten,kepek gibi mamul madde yapılıp satıldığı ve çok kar edildiği yönünde olmuştur. Bu ifadeler bizzat Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından da birkaç kez ifade edilmiştir. Ancak eldeki ithalat ve ihracat verileri bu söylemleri doğrulamamaktadır. International Grain Council ve TUİK verilerine göre 2002-1019 yıl sonu arasında ihraç ettiğimiz un, , makarna, irmik, nişasta, glüten,  kepek gibi bütün mamul madde miktarının 39,5 milyon ton ve bu maddelerin satışından elde edilen toplam değer 13,65 milyar dolardır. Bu verilerden de anlaşılacağı üzere yaklaşık 24 milyon ton buğday iç piyasa mamul madde ihtiyaçları için ithal edilmiştir. AKP idarecilerinin “Buğday ithalatını, mamul madde yapmak ve ihraç etmek için alıyoruz ” yönündeki beyanları sadece algı yönetimidir.

İhraç ürünlerimizden olan Un, Bulgur, makarna, nişasta, glüten, kepek vs. gibi mamul ürünlerin bir kısmını tekrar yurtdışından neden ithal ettiğimiz de ayrı bir soru olarak karşımızda durmaktadır. AKP hükümeti ayni dönemler içinde 13,7 milyon ton mamul madde ithaline izi vererek, ithalata 2,5 milyar dolar ödemiştir. Özetle net mamul madde geliri sözü geçen dönemde sadece 11 milyar dolar olmuştur.

Eğer, ifade edildiği gibi ithal edilen buğdaylar mamul madde üretimi için yapıldı ise, buğdaylara 16,5 milyar dolar verip, mamul ürünlerden toplamda 11 milyar dolar ihracat kazancı elde edilmesi pek kazançlı gözükmemektedir.

Buğdayların Dünya ortalama ton başı fiyatının üzerinde alım yapılmasının yanısıra, ihraç edilen mamul ürünlerin de, Dünya piyasalarının ortalama değerinin altında satılması da dikkatle incelenmesi gereken sorular olarak karşımızda durmaktadır. Un satışlarımız bunun en tipik örneğidir. 2002-2019 yılları arasındaki tabloya bakıldığında, Un satışlarımızın 2011 yılı hariç, Dünya ortalamasının daima altında olduğu görülecektir. 2002-2019  yılları arasındaki un ortalama ihraç fiyatımız ton başına 21,3 Dolar daha düşüktür. 18 yılda 35,65 milyon ton un ihracatından kayıp ise 760 milyon dolar olmuştur.

Buğday İthal ederken Dünya piyasalarına göre daha pahalı ithal etmenin (ton başına 54,6 dolar), un ihraç ederken Dünya piyasaları ortalamalarına göre daha ucuz satmanın (ton başına 21,3 dolar), sebepleri mutlaka araştırılmalıdır. Dünya ihraç ortalaması ton başına  1370 dolar iken, Türkiye  makarna ihracatının ton başına 570 dolar olması ise hiç anlaşılabilir bir durum değildir.

Prof. Dr. Doğan AYDAL

Genel Başkan Yardımcısı | AR - GE Başkanı

Şekil: Un ihraç değerlerimizin ton başına Dünya piyasasının ortalama 21,3 dolar altında olduğunu gösterir tablo ve grafik.

Şekil: 2002-2019 yılları arasında ihraç edilen un miktarları ve gelirleri

Şekil: Makarna ihracatımızdaki inanılmaz düşük değerler.