Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Sayın Fatih Dönmez 26 Mayıs’ta Fatih sondaj gemisinin 29 Mayıs 2020’de Boğazlardan geçerek Karadeniz’de Petrol ve Doğalgaz aranması için sefere çıktığını bir tweet ile duyurmuştur.
Bu haber, bir şekliyle Doğu Akdeniz’de yapılan veya yapılıyormuş gibi gösterilen Doğalgaz aramalarının yavaşlatıldığı ve/ veya durdurulduğu anlamını taşımaktadır. Zira daha çok yakın bir geçmişte, 27 Şubat 2020’de Sayın Cumhurbaşkanımız Doğu Akdeniz’de sondaj faaliyetlerini hızlandırmak için “Sertao” adı verilen üçüncü sondaj gemisinin alındığını bizzat beyan etmiştir. Üçüncü gemiye ihtiyaç var denilip, satın alındıktan sonra Fatih gemisinin Karadeniz’e gönderilmesi oldukça manidardır.
Karadeniz’de milyarlar harcanmış, sonuç alınamamıştır!
Karadeniz bölgesinde Türkiye’ye ait alanlar, TPAO ortaklığıyla, Sinop ve Trakya hizasındaki ruhsatlar Petrobras şirketine, Kastamonu ve Samsun kıyı bölgeleri de Exxon Mobil şirketine aramalar için verilmişti. Ayrıca BP şirketiyle ortak Sürmene ve Hopa civarında iki derin kuyu araştırması da yapılmıştır. Sürmene açıklarında 2011 yılında Sürmene 1 adı verilen kuyuda 5645 metreye inilmesine ve sadece bu bölgede dört milyar dolar harcanmasına rağmen sonuç alınamamıştır.
2014’te dönemin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın ifadesine göre, 28'i yerli 17'si yabancı olmak üzere 45 petrol şirketinin Türkiye'nin kara ve deniz alanlarında yaklaşık 301 bin kilometrekarelik alanda 226 adet sondaj gerçekleştirdiğini, 188 kuyu açıldığını beyan etmiştir. Maalesef sonuç alınamamıştır.
11.03. 2017 tarihinde dönemin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak Karadeniz’de çalışmaların yeniden başlayacağını beyan etmişse de sonuç çıkmamıştır.
Doğu Akdeniz’de çalışmalar durduruldu mu?
Karadeniz Doğalgaz ve Petrol bakımından umutsuz gözükürken, Fatih gemisinin Doğu Akdeniz’deki çalışmaları bırakıp Karadeniz’e gönderilmesi, sade vatandaşı oyalamaktan başka bir anlam taşımamaktadır. Hükümetimiz Doğu Akdeniz’deki çalışmaları neden yavaşlattığını ve/veya durdurduğunu kamuoyuna açıklamak mecburiyetindedir.
Hükümet Doğu Akdeniz’de yanlış yerlerde aramalar yapmıştır!
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığımız anlaşılmaz bir şekilde önce Kıbrıs adasının doğusunda, sonra kuzeyi daha sonra da yakın batısında gereksiz sondajlar yaparak vakit kaybetmiştir. Esas aranması gereken alan çeşitli TV ve basın yoluyla tarafımızdan bildirilmiş olmasına rağmen Hükümetimiz yanlışta ısrar etmiştir. Bu durum da ayrıca ilgililerce sorgulanmalıdır.
Nerede aranmalıdır?
Öncelikle aranması gereken alan Haritada sarı taralı olarak gösterilen alan olmalıdır. Güney Kıbrıs Rum yönetimi bakımında Birleşmiş Milletler Deniz Hukukuna riayet edilmeden araştırmaya açılan 12 numaralı ruhsat alanına Afrodit adı verilen Doğalgaz yatağı, 6 numaralı ruhsat alanında da Calipso adı verilen doğalgaz yatağı bulunmuştur. İlk aramalar bu yatakların doğrultusu içinde Sarı taralı alanda yapılmalıdır. Ayrıca Shell Şirketinin Mısır ile yaptığı anlaşma ile bulduğu doğalgaz yatakları Sarı taralı alanın hemen güneyindedir. Aynı doğrultuda Sarı alan içinde de araştırmalara acilen başlanmalıdır.
Şekil 1: Karadeniz’de TPAO ile ortak olarak Yabancı şirketlere verilen Petrol, Doğalgaz arama ruhsat alanları
Şekil 2: Karadeniz’de geçmişte yapılan sondajların yerleri.
Şekil 3: Doğalgaz bulunan yerler kırmızı, Petrol bulunan yerler siyah işaretli bölgelerdir. Sarı alan BM Deniz hukukuna göre, kıyıdan itibaren 370 km içinde kalan Kıta Sahanlığımızın sınırları içindedir.
Prof.Dr.Doğan AYDAL
Yeniden Refah Partisi Genel Başkan Yardımcısı
Ar-GE Başkanı